دیسک کمر ضربه های وارد شده به ستون فقرات را گرفته و باعث می شود تا ما بتوانیم به صورت یکنواخت راه برویم.
دیسک کمر باعث می شود ما بتوانیم به جلو، عقب، چپ و راست خم شویم و بچرخیم در واقع دیسک کمر یک بلبرینک زنده است.
دیسک کمر باعث می شود ما بتوانیم اجسام سنگین را بلند کنیم. در واقع دیسک کمر مثل یک اهرم کوچک در حرکت های ستون فقرات عمل می کند.
در زمان بلند کردن اجسام سنگین، فشار زیادی به دیسک که ساختمان آن قابل فشرده شدن است، وارد می شود و به این شکل از شکستگی مهره ها جلوگیری می شود.
عکس دیسک کمرقسمت های مختلف دیسک
دیسک کمر در واقع از دو قسمت تشکیل شده است. هسته دیسک که نوکلئوس پولپوزوس (Nucleus Pulposus) و حلقه دیسک که انولوس فیبروزوس (Annulus fibrosus) نامیده می شود.
حلقه دیسک از لایه های بهم تنیده شده کلاژن تشکیل شده است که در واقع می توان آن را به تایر ماشین تشبیه کرد.
تشخیص دیسک کمر
باید گفت که دیسک کمر در همه انسان ها وجود دارد ولی آنچه که مردم از دیسک کمر عنوان می کنند در واقع پاره یا معیوب شدن دیسک کمر است.
تشخیص دیسک کمر از راه های مختلفی امکان پذیر است که یکی از مهم ترین موارد تشیخص استفاده از شرح حال بیمار است.
بیماری دیسک کمر معمولا با درد ناگهانی در ناحیه کمر یا پشت بیمار بروز می کند که ممکن است یک طرفه و یا دو طرفه باشد.
گاهی ممکن است بیمار سابقه کمر درد های مبهمی در گذشته شده باشد اما به ناگهان دچار کمر درد یا پا درد شدید شود.
دیسک کمر در مسیر عصب سیاتیک است، یعنی درد از ناحیه کمر شروع شده و در پشت ران و داخل لگن و سپس ساق پا منتشر می شود.
دومین راه تشخیص دیسک کمر معاینه بیمار توسط متخصص و جراح ستون فقرات است. پزشک در معاینه بیمار، پای وی را بالا آورده و اگر این کار باعث درد یا تشدید درد شد نهایتا پزشک برای تشخیص بیماری دیسک کمر یا پارگی، از ام آر آی استفاده می کند. در ام آر آی دیسک کمر به صورت کامل نشان داده می شود همچنین نوع بیماری، شدت پارگی و محل آن نیز مشخص می شود.
همچنین از نوار عصب و عضله نیز برای تشخیص دقیق پارگی دیسک می توان کمک گرفت.
علائم دیسک کمر
دیسک کمر علائمی دارد که می توان آن را به چند دسته تقسیم کرد:
درد کمر
درد در ناحیه اندام تحتانی یا همان درد سیاتیکی
علائم عصبی حسی مثل گز گز، خواب رفتن اندام تحتانی، سوزش و یا بی حسی در اندام تحتانی
اختلالات حرکتی یا ضعف عضله های اندام تحتانی
سندروم دم اسبی که اندام تحتانی را از کار انداخته و فرد دچار بی اختیاری و عدم توانایی در ادرار کردن می شود.
شایع ترین علائم دیسک کمر
کمر درد و دردی که در ناحیه کمر و اندام تحتانی بروز می کند که اصطلاحا به آن درد سیاتیک می گویند، از شایع ترین علائم دیسک کمر هستند. درد سیاتیک از از داخل کمر شروع می شود و به پشت باسن، پشت ران و سپس به پست ساق پا منتقل می شود.
معمولا در دیسک های کمر خفیف دردها به صورت دائمی نیستند. در این حالت بیماری مدتی درد دارد و مدتی هم خوب است.
ممکن است درد کمر با درد سیاتیک همراه باشد یا اینکه بیمار فقط درد کمر داشته باشد و برخی از بیماران نیز فقط درد اندام تحتانی داشته باشند.
دکتر رضا سنجری از مجهزترین دستگاه های روز دنیا در تشخیص و درمان بیماری های مغز و اعصاب و ستوان فقرات استفاده می نماید. شما عزیزان می توانید از طریق شماره تماس: 09198379137 با ایشان ارتباط برقرار نمایید.
لازم به ذکر است با مراجعه به سایت و صفحه اینستاگرام دکتر رضا سنجری می توانید از مطالب علمی و کاربردی این صفحه آگاهی پیدا کنید.
پارکی دیسک کمر چگونه اتفاق می افتد؟
کمر هر انسانی در طی روز هشت هزار بار حرکت می کند. دیسک کمر به دلیل حرکات متناوب بدن انسان به تدریج فرسوده خواهد شد و همین باعث ایجاد ترک های ظریفی در دیسک کمر می شود. این ترک های دیسک معمولا در بدن انسان رخ می دهد اما بتدریج جوش می خورد و این خاصیت خود ترمیمی دیسک را نشان می دهد و هیچ علامتی از خود نشان نمی دهد.
اما در بعضی از افراد به دلیله زمینه های ژنتیکی که دارند این ترک ها ترمیم پیدا نمی کنند و به مرور زمان بزرگتر شده و ترک ها به یکدیگر پیوند خورده و باعث ایجاد شکاف بزرگ در حلقه دیسک می شوند.
حرکت ناگهانی هسته دیسک ممکن است باعث گشادتر شدن شکاف شده و به این ترتیب باعث می شود پارکی دیسک کمر یا فتق دیسک کمر اتفاق بیفتد.
علائم خطرناکترین دیسک کمر
دیسک کمر خطرناک مانند سایر بیماریها دارای علائمی است که این علائم بسته به نوع و مرحلهٔ بیماری متفاوت است. برخی از نشانهها در هر 4 مرحله دیسک کمر وجود دارد و صرفا شدت آنها متفاوت است؛ ولی برخی از علائم را شما فقط در مرحلهٔ خاصی مشاهده میکنید. علائم در تشخیص مراحل مؤثر است و بر اساس آنها میتوان به شدت بیماری پی برد. بهتر است قبل از اینکه به مرحلهٔ خطرناک دیسک کمر برسید با مشاهدهٔ علائم درد کمر، انتقال درد در پاها، گرفتگی پا به ویژه زیر زانو، سوزش عضلات و کف پا، به پزشک مراجعه کنید. علائم خطرناکترین دیسک کمر به شرح زیر است:
بیماران مبتلا به خطرناکترین دیسک ، علائم مختلف و دردهای متعددی را تجربه میکنند. دردهایی در پشت بدن و پا، سوزن سوزن شدن یا ضعف عضلات پا و حتی بی حسی. در ابتدا عموماً این افراد کمر درد شدیدی را تجربه میکنند که طی دو سه روز کمر درد به یکی از پاها منتقل میشود. این درد به صورت واردشدن یک شوک الکتریکی به بدن است که میتواند از باسن و ران تا ساق پا یا پاشنه پا کشیده شود، در اصطلاح پزشکی به علت فشردگی عصب سیاتیک به این درد (درد سیاتیکی) میگویند.
از علائم خطرناکترین دیسک کمر باید به بیحسی و گزگز شدن پاها اشاره کرد. بی حسی نشانهٔ تحت تأثیر بودن عصبهای اطراف نخاع است. درد و خشکی کمر از نشانههای همهٔ مراحل بیماری دیسک کمر است؛ اما وقتی این درد با بی حسی و گزگزشدن همراه میشود، لازم است تا هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.
بروز نشانههایی همچون فلج پا و عدم حرکت آن علامت آسیب ریشه عصبی نخاع است. نخاع در بدن انسانها از پایین کمر شروع شده و تا آخرین مهرهٔ کمر ادامه دارد و در تمام قسمتهای نخاع ریشههای عصبی و عصب وجود دارد. با پاره شدن دیسکها این ریشههای عصبی در معرض خطر قرار میگیرند. درصورتی که پاره شدن دیسک به نخاع آسیب بزند بیمار علاوه بر فلج شدن اندامها دچار علائمی همانند عدم لمس در پوست، درد شدید در اندامها، اسپاسم عضلات کمر و اختلال در روده و مثانه میشود.
برخی از بیماران دیسک کمر خطرناک نمیتوانند ادرار خود را کنترل کنند و توانایی رسیدن به موقع به توالت را ندارد. این نشانه در مراحل ابتدایی بیماری ممکن است به صورت کمرنگ مشاهده شود؛ ولی با بدتر شدن بیماری و در معرض آسیب قرارگرفتن نخاع و فشار زیاد به آن امکان دارد فرد به بیماری عدم اختیار در کنترل ادرار و مدفوع خود مبتلا شود.
گزگز پا یکی از نشانه های دیسک کمر شدید میباشد
داشتن حتی یکی از این علائم خطرناک است و باید برای آن نگران باشید و به پزشک مراجعه کنید. اگر اندام به طور ناگهانی فلج شدند یا درد شدیدی از کمر تا پا داشتید باید در طی 6 ساعت خود را به پزشک برسانید و تحت درمان قرار بگیرید. به هیچ وجه این فرصت طلایی را از دست ندهید، در غیر این صورت آسیب جبرانناپذیری در انتظارتان خواهد بود.
خطرناک ترین نوع دیسک کمر
همان طور که گفته شد دیسک کمر ممکن است در مهره های مختلف اتفاق بیفتد. ممکن است بین مهره 4 و 5 باشد که این مورد بسیار شایع است و درمان آن راحت تر از تزریقات ستون فقرات است.
مهمترین دیسک ها در بین مهره های L1 و L2 است. این دیسک که بین این مهره ها قرار دارد به دلیل اینکه نزیک به نخاع هستند جزء خطرناک ترین دیسک ها می باشند و در صورت عدم درمان ممکن است صدماتی را به سیستم ادراری و دفعی و جنسی وارد کند.
درمان دیسک کمر
در مرحله اول برای درمان دیسک کمر پزشک داروهای ضد التهابی یا مسکن برای درمان درد کمر تجویز می کند. این داروها ورم های اطراف ریشه عصبی را کاهش داده و باعث بهبود بیماری می شود.
استفاده از فیزیوتراپی نیز یکی دیگر را از راه های درمانی است که در این روش با گرم کردن و ورزش های مخصوص می توان دیسک را درمان کرد.
روش دیگری که برای درمان دیسک کمر موثر است، آب درمانی، تزریق داخل مفاصل ستون مهره ها یا اطراف ریشه های عصبی می باشد.
در صورتی که بیماری با این روش های درمان نشد، می توان با عمل جراحی لیزر یا عمل آندوسکوپی یا روش های عمل جراحی باز دیسک کمر درمان را انجام داد.
روش جراحی دیسک کمر
به جرات می توان گفت که 90 درصد بیمارانی که دچار بیماری دیسک کمر هستند با درمان های غیر جراحی درمان می شود و تنها 10 درصد آنها به درمان های غیر جراحی پاسخ نداده و نیاز به جراحی دارند.
در درمان به روش جراحی دیسک کمر با توجه به نوع دیسک کمر از تکنیک های لیزری، RF و یا ازون درمانی که از درمان های جدید با حداقل عوارض هستند، استفاده می شود. اما ممکن است وضعیت جسمانی و شدت بیماری فرد به گونه ای باشد که نیاز به جراح دیسک کمر به روش باز داشته باشد.
توصیه های دکتر رضا سنجری متخصص مغز و اعصاب و جراح ستون فقرات به افراد مبتلا به دیسک کمر:
بهتر است بیشتر از 45 دقیقه ننشینید.
تکیه گاه مناسب برای کمر خود داشته باشید.
استرس و فشارهای روحی را از خود دور کنید.
سعی کنید به شکم نخوابید. خوابیدن به پشت و پهلو بهتر است.
از پوشیدن کفش های پاشنه بلند به صورت مداوم خودداری کنید.
لگن خاصره را تقویت کنید